Unia Europejska gwarantuje obywatelom pełny zakres respektowania praw i interesów wszystkich swoich obywateli. W traktacie o Wspólnocie Europejskiej znaleźć można zapis dotyczący obywatelstwa Unii Europejskiej. Każdy obywatel państwa, które wchodzi w skład UE staje się tym samym obywatelem Unii. Każdy z mieszkańców. UE ma prawo do swobodnego poruszania się i przebywania na obszarze państw członkowskich, możliwości zatrudnienia, ochrony dyplomatycznej i konsularnej a także może w każdej sprawie odwołać się Parlamentu Europejskiego oraz zwrócić się ze skargą do Rzecznika Praw Obywatelskich UE.

            Obywatel, który w swoim kraju nie posiada obywatelstwa, może wziąć udział w wyborach samorządowych. Dotyczy to również wyborów do parlamentu Europejskiego.

            W UE obowiązuje zasada subsydiarności, która została zapisana w traktacie z

 Maastrich. Oznacza ona tyle, że wszelkie decyzje powinny być podejmowane jak najbliżej obywatela. Unia ma za zadanie zajmować się sprawami bliskimi zwykłym obywatelom i służyć rozwojowi i zatrudnieniu, a także tym, co zapewni Unii większą niż dotychczas skuteczność i siłę. Unia przez długi czas będzie związkiem różnych państw i narodów i dlatego ingerencja w kształtowanie samoświadomości jest niemożliwa. Tożsamość narodów ma zbyt silne korzenie, by móc zniknąć. Nie zdarzy się tak, ze w unii narody do niej należące utraciły swoją odrębność. Wręcz przeciwnie, obserwujemy przejawy dbałości o kulturę i tradycję narodową. Unia jest także miejscem odradzania się wielu nacji (Baskowie, Katalończycy, Irlandia Północna, Flamandowie i Walijczycy, Kurdowie).

            Obywatelstwo unijne nie stanowi sprzeczności z tożsamością narodową, bo nie ma związku z cechami etnicznymi, kulturowymi czy specyficznymi wartościami wspólnot terytorialnych. Obywateli Unii identyfikują i łączą przede wszystkim katalog praw i obowiązków przewidzianych przez prawo Unii. Podstawą obywatelstwa europejskiego są wspólne dla obywateli wszystkich państw członkowskich prawa i obowiązki, które nie są związane ze wspólnotą etniczną.

            Różnorodność kulturowa i narodowościowa Europy jest wartością, a nie wadą. Naród nadal pozostanie główną wspólnotą, z którą ludzie będą się identyfikować.